Streszczenie Specjalnego Raportu IPCC dotyczącego globalnego ocieplenia klimatu o 1,5°C cz. D

8 października tego roku opubli owany został Specjalny Raport IPCC dotyczący ograniczenia globalnego ocieplenia klimatu o 1,5°C.
Pracujemy obecnie nad oficjalnym tłumaczeniem Podsumowania dla Decydentów, z myślą o opublikowaniu go na stronie IPCC (podobnie, jak wcześniej Podsumowania dla Decydentów I Grupy Roboczej 5 Raportu IPCC).
Proces recenzji tłumaczenia jest w toku, ale uznaliśmy, że ze względu na zbliżającą się konferencję COP24 w Katowicach, opublikujemy na portalu roboczą wersję tłumaczenia.

D. Wzmocnienie globalnej odpowiedzi w kontekście zrównoważonego rozwoju i działań na rzecz eliminacji ubóstwa

D1. Szacunki światowych emisji wynikające z aktualnych krajowych planów mitygacyjnych, zadeklarowanych w ramach Porozumienia Paryskiego, pokazują że doprowadziłyby one w 2030 r. do globalnej emisji gazów cieplarnianych¹⁸ na poziomie 52-58 GtCO₂eq/rok (średni poziom ufności). Scenariusze odzwierciedlające te plany nie ograniczyłyby globalnego ocieplenia do 1,5°C, nawet gdyby zostały wsparte bardzo ambitnym wzrostem skali i wartości redukcji emisji po 2030 r. (wysoki poziom ufności). Uniknięcie przekroczenia progu [1,5°C] i polegania na przyszłym wielkoskalowym stosowaniu technologii usuwania dwutlenku węgla (CDR) jest możliwe tylko w sytuacji, gdy światowe emisje CO₂  zaczną spadać znacznie przed rokiem 2030 (wysoki poziom ufności). {1.2, 2.3, 3.3, 3.4, 4.2, 4.4, Ramka Międzyrozdziałowa 11 w Rozdziale 4}

D1.1. Scenariusze ograniczające globalne ocieplenie do 1,5°C bez przekroczenia progu lub z jego niewielkim przekroczeniem, zakładają wyraźne zmniejszenie emisji do 2030 r. (wysoki poziom ufności). Wszystkie, z wyjątkiem jednego, pokazują spadek globalnej emisji gazów cieplarnianych poniżej 35 GtCO₂eq/rok w 2030 r., w tym połowa dostępnych scenariuszy mieści się w przedziale 25-30 GtCO₂eq/rok (przedział międzykwartylowy), co oznacza redukcję o 40-50% w porównaniu z poziomami z 2010 r. (wysoki poziom ufności). Scenariusze odzwierciedlające obecne plany poszczególnych krajów w zakresie działań mitygacyjnych do 2030 r. są zasadniczo zgodne ze optymalizowanymi kosztowo scenariuszami prowadzącymi do globalnego ocieplenia o około 3°C do 2100 r. i większego w okresie późniejszym (średni poziom ufności). {2.3.3.3, 2.3.5, Ramka Międzyrozdziałowa 11 w Rozdziale 4, 5.5.3.2}

D1.2. Krzywe emisji powodujące przekroczenie progu ocieplenia o 1,5°C skutkują poważniejszymi konsekwencjami i związanymi z nimi wyzwaniami, niż te ograniczające globalne ocieplenie do 1,5°C bez przekroczenia progu lub z jego niewielkim przekroczeniem (wysoki poziom ufności). Cofnięcie ocieplenia po przekroczeniu progu [1.5°C ] w tym stuleciu o 0,2°C lub więcej wymagałoby rozbudowy i wdrożenia technologii CDR w tempie i skali, która ze względu na poważne wyzwania wdrożeniowe może okazać się nieosiągalna (średni poziom ufności). {1.3.3, 2.3.4, 2.3.5, 2.5.1, 3.3, 4.3.7, Ramka Międzyrozdziałowa 8 w Rozdziale 3, Ramka Międzyrozdziałowa 11 w Rozdziale 4}

D1.3. Im niższe będą emisje w 2030 r., tym mniejszym  wyzwaniem będzie ograniczenie globalnego ocieplenia po 2030 r. do 1,5°C bez przekroczenia tego progu lub z jego niewielkim przekroczeniem (wysoki poziom ufności). Konsekwencje opóźnienia działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych obejmują: ryzyko eskalacji kosztów, zbudowania trwałej i trudnej do późniejszego zlikwidowania wysokoemisyjnej infrastruktury, aktywów osieroconych oraz ograniczenia elastyczności  przyszłych opcji reagowania w perspektywie średnio- i długoterminowej (wysoki poziom ufności). Mogą one powiększyć nierównomierność rozkładu skutków [zmian klimatu] między krajami będącymi na różnych etapach rozwoju (średni poziom ufności).{2.3.5, 4.4.5, 5.4.2}

D2. Negatywny wpływ zmiany klimatu na rozwój zrównoważony, eliminację ubóstwa i zmniejszania nierówności będzie mniejszy w przypadku ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C niż przy 2°C, przy maksymalizacji synergii między mitygacją i adaptacją oraz przy minimalizacji kompromisów (wysoki poziom ufności). {1.1, 1.4, 2.5, 3.3, 3.4, 5.2, Tabela 5.1}

D2.1. Skutki zmiany klimatu i (konieczne) odpowiedzi na nią są ściśle powiązane ze zrównoważonym rozwojem, bilansującym dobrostan społeczny, dobrobyt gospodarczy i ochronę środowiska. Przyjęte przez ONZ w 2015 r. cele w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. Sustainable Development Goals, SDG), dostarczają ram do oceny powiązań między globalnym ociepleniem o 1,5°C lub 2°C, a celami rozwojowymi, takimi jak eliminacja ubóstwa, zmniejszanie nierówności i ochrona klimatu (wysoki poziom ufności) {Ramka Międzyrozdziałowa 4 w Rozdziale 1, 1.4, 5.1}

D2.2. Uwzględnienie zasad etyki i sprawiedliwości społecznej może pomóc w rozwiązaniu problemu nierównomiernego rozkładu negatywnych skutków związanych z ociepleniem o 1,5°C lub wyższym, a także tych wynikających z działań mitygacyjnych i adaptacyjnych, w szczególności w odniesieniu do populacji ubogich i znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, we wszystkich społeczeństwach (wysoki poziom ufności). {1.1.1, 1.1.2, 1.4.3, 2.5.3, 3.4.10, 5.1, 5.2, 5.3. 5.4, Ramka Międzyrozdziałowa 4 w Rozdziale 1, Ramki Międzyrozdziałowe 6 i 8 w Rozdziale 3 oraz Ramka Międzyrozdziałowa 12 w rozdziale 5}

D2.3. Mitygacja i adaptacja adekwatne dla ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C są uzależnione od spełnienia wskazanych w SR1.5 warunków w następujących wymiarach: geofizycznym, środowiskowo-ekologicznym, technologicznym, gospodarczym, społeczno-kulturowym i instytucjonalnym. Warunki pozwalające poprawić wykonalność działań na rzecz mitygacji i adaptacji oraz zmian systemowych spójnych z celem 1,5°C obejmują: wzmocnienie wielopoziomowego systemu rządów, wydolność instytucji, instrumenty polityczne, innowacje techniczne oraz transfer i mobilizacja środków finansowych, a także zmiany w zachowaniach i stylu życia (wysoki poziom ufności) {1.4, Ramka Międzyrozdziałowa 3 w Rozdziale 1, 4.4, 4.5, 5.6}

D3. Starannie dobrane warianty adaptacyjne, dostosowane do uwarunkowań krajowych, zgodne z ociepleniem o 1,5°C, dadzą korzyści dla zrównoważonego rozwoju i redukcji ubóstwa, choć konieczne mogą być też kompromisy (wysoki poziom ufności). {1.4, 4.3, 4.5}

D3.1. Działania adaptacyjne redukujące podatność systemów antropogenicznych i środowiska naturalnego na zagrożenia, przy odpowiednim zarządzaniu mogą mieć wiele synergii ze zrównoważonym rozwojem, w tym: zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego, zmniejszenie ryzyka klęsk żywiołowych, poprawa warunków zdrowotnych, utrzymanie usług ekosystemowych oraz zmniejszenie ubóstwa i nierówności (wysoki poziom ufności). Wzrost inwestycji w infrastrukturę fizyczną i społeczną jest kluczowym warunkiem umożliwiającym powiększenie odporności i zdolności adaptacyjnych społeczeństw. Korzyści te mogą mieć miejsce w większości regionów, wraz z adaptacją do globalnego ocieplenia o 1,5°C (wysoki poziom ufności). {1.4.3, 4.2.2, 4.3.1, 4.3.2, 4.3.3, 4.3.5, 4.4.1, 4.4.3, 4.5.3, 5.3.1, 5.3.2}

D3.2. Adaptacja do globalnego ocieplenia o 1,5°C może również prowadzić do kompromisów lub braku przystosowania, co może mieć negatywny wpływ na zrównoważony rozwój. Na przykład źle zaprojektowane lub wdrożone projekty adaptacyjne mogą powiększyć emisje gazów cieplarnianych i zużycie wody w wielu sektorach, zwiększyć nierówność płci i nierówności społeczne, pogorszyć warunki zdrowotne i naruszyć naturalne ekosystemy (wysoki poziom ufności). Cena tych kompromisów może być mniejsza, jeśli prowadząc działania adaptacyjne uwzględnimy kwestie ubóstwa i zrównoważonego rozwoju (wysoki poziom ufności). {4.3.2, 4.3.3, 4.5.4, 5.3.2; Ramki Międzyrozdziałowe 6 i 7 w Rozdziale 3}

D3.3. Zestaw działań adaptacyjnych i mitygacyjnych podejmowanych w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C, wdrażanych w sposób partycypacyjny i zintegrowany, może umożliwić szybkie, systemowe zmiany na obszarach miejskich i wiejskich (wysoki poziom ufności). Ich skuteczność będzie najwyższa, gdy zostaną powiązane z rozwojem gospodarczym i zrównoważonym oraz gdy władze lokalne i regionalne oraz decydenci będą wspierani przez rządy krajowe (średni poziom ufności) {4.3.2, 4.3.3, 4.4.1, 4.4.2}

D3.4. Warianty adaptacyjne, które jednocześnie ograniczają emisje, mogą zapewnić synergie i oszczędności w większości sektorów i systemów np. gdy zarządzanie gruntami zmniejsza emisje i ryzyko klęsk żywiołowych lub gdy niskoemisyjne budynki są projektowane również z myślą o skutecznym chłodzeniu. Kompromisy między adaptacją a mitygacją przy ograniczaniu globalnego ocieplenia do 1,5°C mogą zagrażać bezpieczeństwu żywnościowemu, źródłom utrzymania, funkcjom i usługom ekosystemów oraz innym aspektom zrównoważonego rozwoju, np. gdy uprawy energetyczne, ponowne zalesianie lub zalesianie wkraczają na grunty potrzebne do adaptacji rolniczej (wysoki poziom ufności). {3.4.3, 4.3.2, 4.3.4, 4.4.1, 4.5.2, 4.5.3, 4.5.4}

D4. Opcje mitygacji adekwatne dla scenariuszy 1,5°C wiążą się z wieloma synergiami i kompromisami względem celów zrównoważonego rozwoju (ang. Sustainable Development Goals, SDG). Podczas gdy całkowita liczba możliwych synergii przekracza liczbę kompromisów, ich efekt netto będzie zależał od tempa i skali zmian, składu portfela działań mitygacyjnych oraz zarządzania transformacją. (wysoki poziom ufności) (Rysunek SPM.4) {2.5, 4.5, 5.4}

D4.1. Scenariusze 1,5°C charakteryzują się silną synergią szczególnie z SDG 3 (zdrowie), 7 (czysta energia), 11 (miasta i społeczności), 12 (odpowiedzialna konsumpcja i produkcja) i 14 (oceany) (wysoki poziom ufności). Niektóre scenariusze 1,5°C, przy braku starannego zarządzania, mogą prowadzić do kompromisów pomiędzy mitygacją a SDG: 1 (ubóstwo), 2 (głód), 6 (woda) i 7 (dostęp do energii) (wysoki poziom ufności) (Rysunek SPM.4). {5.4.2; Rysunek 5.4, Ramki Międzyrozdziałowe 7 i 8 w Rozdziale 3}

D4.2. Scenariusze 1,5°C, obejmujące niskie zapotrzebowanie na energię (np. P1 na Rysunku SPM.3a i SPM.3b), niską konsumpcję materialną oraz niską konsumpcję wysokoemisyjnej żywności, cechują się najbardziej wyraźnymi synergiami i najniższą liczbą kompromisów ze zrównoważonym rozwojem i SDG (wysoki poziom ufności). Takie scenariusze ograniczyłyby zależność od CDR. W modelowanych scenariuszach zrównoważony rozwój, eliminacja ubóstwa i zmniejszanie nierówności może przyczynić się do ograniczenia ocieplenia do 1,5°C. (wysoki poziom ufności) (Rysunek SPM.3b, Rysunek SPM.4) {2.4.3, 2.5.1, 2.5.3, Rysunek 2.4, Rysunek 2.28, 5.4.1, 5.4.2, Rysunek 5.4}

D4.3. Modelowe scenariusze 1,5°C i 2°C często wymagają wdrożenia zakrojonych na szeroką skalę działań związanych z wykorzystaniem gruntów, takich jak zalesianie i dostawy bioenergii, które w przypadku złego zarządzania mogą konkurować z produkcją żywności, a tym samym budzić obawy związane z bezpieczeństwem żywnościowym (wysoki poziom ufności). Wpływ technologii usuwania dwutlenku węgla (CDR) na SDG zależy od skali wdrożenia i wybranych wariantów (wysoki poziom ufności). W przypadku złego wdrożenia warianty CDR, takie jak BECCS i AFOLU, prowadziłyby do kompromisów. Kontekstowe projektowanie i wdrażanie wymaga uwzględnienia potrzeb ludzi, bioróżnorodności i innych wymiarów zrównoważonego rozwoju (bardzo wysoki poziom ufności). {Rysunki SPM.4, 5.4.1.3, Ramka Międzyrozdziałowa 7 w Rozdziale 3}

D4.4. Mitygacja adekwatna dla scenariuszy 1,5°C stwarza zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju w regionach o wysokim stopniu uzależnienia od dochodów i miejsc pracy opartych na wydobyciu i wykorzystaniu paliw kopalnych (wysoki poziom ufności). Związane z tym wyzwania mogą zostać zaadresowane poprzez polityki promujące dywersyfikację gospodarki i sektora energetycznego (wysoki poziom ufności). {5.4.1.2, Ramka 5.2}

D4.5. Polityka redystrybucji między sektorami i społecznościami, chroniąca osoby ubogie i słabsze, może zapobiec konieczności stosowania kompromisów dla wielu SDG, w szczególności głodu, ubóstwa i dostępu do energii. Potrzeby inwestycyjne związane z takimi politykami uzupełniającymi stanowią jedynie niewielką część ogólnych inwestycji w zakresie mitygacji zmiany klimatu w scenariuszach 1,5°C (wysoki poziom ufności). {2.4.3, 5.4.2, Rysunek 5.5}

Oświadczenie dotyczące luk w wiedzy: Informacje na temat skutków netto działań mitygacyjnych na zrównoważony rozwój w scenariuszach 1,5°C są dostępne jedynie dla ograniczonej liczby SDG i działań mitygacyjnych. Jedynie ograniczona liczba badań oszacowała korzyści wynikające z uniknięcia negatywnych następstw dla SDG związanych ze zmianą klimatu przekraczającą 1,5°C oraz wpływ działań adaptacyjnych na mitygację i SDG. Ocena orientacyjnych potencjałów mitygacyjnych na rysunku SPM.4 jest w porównaniu z AR5 krokiem naprzód, w kierunku bardziej kompleksowej i zintegrowanej oceny w przyszłości.

D5. Ograniczenie ryzyka związanego z globalnym ociepleniem o 1,5°C dla zrównoważonego rozwoju i eliminacji ubóstwa wymaga zmian systemowych osiągalnych dzięki: wzrostowi inwestycji w adaptację i mitygację, instrumentom politycznym, przyspieszeniu innowacji technicznych i zmianom zachowań (wysoki poziom ufności). {2.3, 2.4, 2.5, 3.2, 4.2, 4.4, 4.5, 5.2, 5.5, 5.6}

D5.1. Przekierowanie finansowania na inwestycje w infrastrukturę służącą mitygacji i adaptacji mogłoby zapewnić dodatkowe zasoby. Mogłoby to obejmować mobilizację funduszy prywatnych przez inwestorów instytucjonalnych, zarządców aktywów i banki inwestycyjne lub rozwojowe, jak również zapewnienie środków publicznych. Polityka rządu, obniżająca ryzyko związane z inwestycjami niskoemisyjnymi i adaptacyjnymi, może ułatwić mobilizację funduszy prywatnych i zwiększyć skuteczność innych polityk publicznych. Badania wskazują na szereg wyzwań, w tym dostęp do finansowania i mobilizację funduszy (wysoki poziom ufności) {2.5.2, 4.4.5}

D5.2. Trudno jest określić ilościowo i porównać finansowanie adaptacji do globalnego ocieplenia o 1,5°C oraz o 2°C. Luki w wiedzy obejmują m.in. brak danych wystarczających do obliczenia konkretnych inwestycji wzmacniających odporność na zmiany klimatu z poziomu obecnej, niedofinansowanej infrastruktury podstawowej. Szacunkowe koszty adaptacji mogą być niższe przy globalnym ociepleniu o 1,5°C niż w przypadku 2°C. Potrzeby adaptacyjne były zazwyczaj wspierane przez źródła sektora publicznego, takie jak budżety krajowe i budżety samorządów terytorialnych, a w krajach rozwijających się były dodatkowo finansowane za pośrednictwem pomocy rozwojowej, multilatelarnych banków rozwojowych i kanałów UNFCCC [red. Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimat, ang. United Nations Framework Convention on Climate Change] (średni poziom ufności). Odstatnio wzrasta zrozumienie skali (problemu) i (potrzeby) wzrostu finansowania przez organizacje pozarządowe i fundusze prywatne w niektórych regionach (średni poziom ufności). Do bariery należy niezbędna skala finansowania adaptacji, ograniczone możliwości wykorzystania środków oraz dostęp do finansowania adaptacji (średni poziom ufności).{4.4.5, 4.6}

D5.3. Globalne modele scenariuszy ograniczających globalne ocieplenie do 1,5°C prognozują średnie roczne zapotrzebowanie na inwestycje w system energetyczny w wysokości około 2,4 bln dolarów (USD 2010) w latach 2016-2035, co stanowi około 2,5 % światowego PKB (średni poziom ufności). {2.5.2, 4.4.5, Ramka 4.8}

D5.4. Narzędzia polityczne mogą pomóc w mobilizacji dodatkowych środków, między innymi poprzez przesunięcie globalnych inwestycji i oszczędności oraz poprzez instrumenty rynkowe i nierynkowe, a także działania towarzyszące zapewniające sprawiedliwość transformacji i uwzględniające wyzwania związane z wdrażaniem, w tym koszty energii, amortyzację aktywów i konsekwencje dla konkurencji międzynarodowej oraz wykorzystanie możliwości maksymalizacji dodatkowych korzyści (wysoki poziom ufności) {1.3.3, 2.3.4, 2.3.5, 2.5.1, 2.5.2, Ramki Międzyrozdziałowe 8 w Rozdziale 3 oraz 11 w Rozdziale 4, 4.4.5, 5.5.2}

D5.5. Zmiany systemowe konieczne  dla adaptacji do globalnego ocieplenia i ograniczenia go do 1,5°C, obejmują powszechne przyjęcie nowych, potencjalnie przełomowych technologii i praktyk oraz wzmocnienie innowacji związanych z klimatem. Oznacza to powiększanie potencjału innowacji technicznych m.in. w przemyśle i finansach. Zarówno krajowa polityka dotycząca innowacji, jak i współpraca międzynarodowa mogą przyczynić się do rozwoju, komercjalizacji i powszechnego stosowania technologii mitygacyjnych i adaptacyjnych. Polityka w zakresie innowacji może być bardziej skuteczna, gdy łączy wsparcie publiczne badań i rozwoju z kombinacją polityk zachęcających do rozpowszechniania technologii (wysoki poziom ufności). {4.4.4.4, 4.4.5}

D5.6. Informacja, edukacja i wspólnotowość, a także wiedza ludności autochtonicznej i lokalnej, odpowiednio wykorzystane mogą przyspieszyć wielkoskalowe zmiany zachowań, sprzyjające adaptacji do globalnego ocieplenia i ograniczeniu go do 1,5°C. Działania takie są skuteczniejsze, gdy łączy się je z innymi strategiami i dopasowuje do motywacji, możliwości i zasobów poszczególnych podmiotów i okoliczności (wysoki poziom ufności). Akceptacja społeczna może umożliwić lub zahamować realizację polityk i działań mających na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C i zaadaptowania się do jego konsekwencji. Akceptacja społeczna zależy od indywidualnej oceny spodziewanych konsekwencji danych polityk, postrzeganej sprawiedliwości dystrybucji konsekwencji oraz postrzeganej sprawiedliwości procedur decyzyjnych (wysoki poziom ufności). {1.1, 1.5, 4.3.5, 4.4.1, 4.4.3, Ramka 4.3, 5.5.3, 5.6.5}

D6. Zrównoważony rozwój wspiera, a często umożliwia kluczowe przemiany społeczne oraz zmiany systemowe, które pomagają ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C. Takie zmiany ułatwiają podążanie ścieżkami rozwoju odpornymi na zmiany klimatu, pozwalającymi osiągnąć ambitne cele w zakresie mitygacji i adaptacji w połączeniu z eliminacją ubóstwa i wysiłkami na rzecz zmniejszenia nierówności (wysoki poziom ufności). {Ramka 1.1, 1.4.3, Rysunek 5.1, 5.5.3, Ramka 5.3}

D6.1. Scenariusze, mające na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C, wymagają podjęcia trudnych wyzwań i zaakceptowania nieuniknionych kompromisów. Z tego powodu sprawiedliwość społeczna i równość są kluczowymi aspektami rozwoju zgodnego z ochroną klimatu, poszerzając możliwości i zapewniając, że opcje, wizje i wartości są uzgadniane pomiędzy krajami i społecznościami oraz w ich obrębie, bez pogarszania sytuacji osób ubogich i nieuprzywilejowanych (wysoki poziom ufności). {5.5.2, 5.5.3, Ramka 5.3, Rysunek 5.1, Rysunek 5.6, Ramki Międzyrozdziałowe 12 i 13 w Rozdziale 5}

D6.2. Potencjał scenariuszy rozwoju odpornych na zmiany klimatu różni się między regionami i krajami oraz w ich obrębie ze względu na różnice w rozwoju i słabości systemowe (bardzo wysoki poziom ufności). Dotychczasowe działania zgodne ze scenariuszami były ograniczone (średni poziom ufności), a ich wzmożenie wymagałoby wzmocnienia i terminowego uruchomienia działań przez wszystkie państwa oraz podmioty niepaństwowe (wysoki poziom ufności). {5.5.1, 5.5.3, Rysunek 5.1}

D6.3. Scenariusze zgodne ze zrównoważonym rozwojem wykazują mniej wyzwań w zakresie mitygacji i adaptacji oraz wiążą się z niższymi kosztami mitygacji. W zdecydowanej większości badań przeprowadzonych za pomocą modelowania nie udało się zbudować scenariuszy, w których możliwe byłoby ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C przy jednoczesnym braku współpracy międzynarodowej oraz zachowaniu nierówności i ubóstwa. (wysoki poziom ufności) {2.3.1, 2.5.3, 5.5.2}

D7. Wzmocnienie zdolności władz krajowych i regionalnych, społeczeństwa obywatelskiego, sektora prywatnego, ludności autochtonicznej i społeczności lokalnych w zakresie działań klimatycznych może wesprzeć realizację ambitnych działań związanych z ograniczeniem globalnego ocieplenia do 1,5°C (wysoki poziom ufności). Współpraca międzynarodowa może zapewnić sprzyjające warunki, pozwalające osiągnąć ten cel we wszystkich krajach i dla wszystkich ludzi, z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju. Współpraca międzynarodowa jest kluczowym czynnikiem umożliwiającym działania krajom rozwijającym się i regionom podatnym na zagrożenia (wysoki poziom ufności). {1.4, 2.3, 2.5, 4.2, 4.4, 4.5, 5.3, 5.4, 5.5, 5.6, 5, 5, Ramka 4.1, Ramka 4.2, Ramka 4.7, Ramka 5.3, Ramka 5.3, Ramka Międzyrozdziałowa 9 w Rozdziale 4, Ramka 13 w Rozdziale 5}

D7.1. Partnerstwa z udziałem niepaństwowych podmiotów publicznych i prywatnych, inwestorów instytucjonalnych, systemu bankowego, społeczeństwa obywatelskiego i instytucji naukowych ułatwiłyby działania i wdrażanie rozwiązań adekwatnych dla ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C (bardzo wysoki poziom ufności). {1.4, 4.4.1, 4.2.2, 4.4.3, 4.4.5, 4.5.3, 5.4.1, 5.6.2, Ramka 5.3}

D7.2. Współpraca w ramach wzmocnionego, odpowiedzialnego, wielopoziomowego sprawowania rządów, obejmującego podmioty niepaństwowe, takie jak przemysł, społeczeństwo obywatelskie i instytucje naukowe, skoordynowane polityki sektorowe i międzysektorowe na różnych szczeblach administracji, polityki uwzględniające problematykę płci, innowacyjne finansowanie oraz współpracę w zakresie rozwoju i transferu technologii, może zapewnić udział różnych podmiotów, przejrzystość działań, budowanie potencjału i zdobywanie przez nie wiedzy (wysoki poziom ufności). {2.5.2, 4.2.2, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.3, 4.4.4, 4.5.3, Ramka Międzyrozdziałowa 9 w Rozdziale 4, 5.3.1, 4.4.5, 5.5.3, Ramka Międzyrozdziałowa 13 w Rozdziale 5, 5.6.1, 5.6.3}

D7.3. Współpraca międzynarodowa jest kluczowym czynnikiem umożliwiającym krajom rozwijającym się i regionom podatnym na zagrożenia wzmocnienie działań na rzecz wdrożenia rozwiązań sprzyjających ograniczeniu ocieplenia do 1,5°C, m.in. poprzez zwiększenie dostępu do finansowania i technologii oraz zwiększenie krajowego potencjału, z uwzględnieniem krajowych i lokalnych uwarunkowań oraz potrzeb (wysoki poziom ufności). {2.3.1, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.4, 4.4.5, 5.4.1 5.5.3, 5.6.1, Ramka 4.1, Ramka 4.2, Ramka 4.7}

D7.4. Wspólne wysiłki na wszystkich szczeblach, uwzględniające różne okoliczności i możliwości w dążeniu do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C, biorące pod uwagę równość społeczną i efektywność, mogą ułatwić wzmocnienie globalnej reakcji na zmianę klimatu, osiągnięcie zrównoważonego rozwoju i wyeliminowanie ubóstwa (wysoki poziom ufności). {1.4.2, 2.3.1, 2.5.2, 4.2.2, 4.4.1, 4.4.2, 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.5.3, 5.3.1, 5.4.1, 5.5.3, 5.6.1, 5.6.2, 5.6.3}

18. Emisje gazów cieplarnianych zostały zsumowane w oparciu o ich potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (ang. Global Warming Potential, GWP) dla 100 lat, jak w 2. Raporcie IPCC (SAR)

19. W poprzednich raportach IPCC, podobnie jak w literaturze przedmiotu, wykorzystywano różne, w przybliżeniu równoważne, wskaźniki zmiany GMST.

Tłumaczenie: Marcin Popkiewicz, Aleksandra Kardaś, Anna Sierpińska i Szymon Malinowski.