STANOWISKO NAUKI

Nauka bierze je pod uwagę różne czynniki kształtujące klimat. Jednak zarówno teoria, modele numeryczne jak i bezpośrednie pomiary potwierdzają, że to CO2 jest obecnie głównym czynnikiem powodującym aktualną globalną zmianę klimatu.

MIT

„Na zmiany klimatu ma wpływ między innymi Słońce, cykle Milankowicza, chmury, aerozole, wulkany, tektonika płyt, cyrkulacja prądów w oceanach. Dwutlenek węgla jest tylko jednym z czynników, który wpływa na zmiany klimatu.” (Andrzej Żelaźniewicz)

Pyły wulkaniczne i chmury
Chmury i aerozole (np. wulkaniczne – widoczne na zdjęciu) to jedne z wielu czynników wpływające na klimat. Źródło: NASA’s Earth Observatory.

UWAGA: Ten artykuł został opublikowany w roku 2014 i nie był aktualizowany. Nowsze oszacowanie wpływu różnych czynników na klimat znajdziesz w Szóstym raporcie IPCC (zobacz podsumowanie po polsku).

Klimat Ziemi kształtowany jest bezustannie przez liczne czynniki naturalne. Znaczenie każdego z nich zależy od wielkości wprowadzanych przez niego zmian i długości ich trwania. Mogą być one także częścią naturalnych cykli.

Procesy, które w przeszłości zmieniały oblicze naszej planety, jak cykliczne zmiany jej orbity albo przesunięcia kontynentalnych płyt tektonicznych, są niezwykle powolne – zachodzą na przestrzeni tysięcy czy nawet milionów lat. Mniej dramatyczny, ale szybciej zauważalny jest wpływ zmian aktywności słonecznej, układu prądów oceanicznych czy dominujących kierunków wiatru. W przypadku tych czynników mamy jednak na ogół do czynienia z cyklami o długości od kilku miesięcy do kilkunastu lat, w czasie których na zmianę obserwować można ochładzanie i ocieplanie. Erupcje wulkaniczne czy uderzenia asteroid oddziałują na klimat w trybie natychmiastowym, rzadko jednak zdarza się, by któreś z tych jednorazowych wydarzeń miało na tyle dużą skalę, by zmienić klimat planety na dłużej niż kilka lat.

Przemysłowe emisje CO2 i innych gazów cieplarnianych różnią się fundamentalnie od czynników naturalnych: następują bardzo intensywnie, niecyklicznie i kumulując się wymuszają zmiany klimatu wciąż w tym samym kierunku: globalnego ocieplenia.

Oczywiście, w prognozach klimatycznych bierze się pod uwagę wszystkie wspomniane wyżej czynniki, a także wiele więcej, m.in. zmiany w zagospodarowaniu powierzchni Ziemi, emisje sadzy i pochodnych węglowodorów czy zmiany albedo (czyli ilości promieniowania słonecznego odbijanego przez Ziemię).

Rysunek 1. Oszacowania wymuszeń radiacyjnych w 2011 roku względem roku 1750 oraz niepewności głównych czynników zmiany klimatu. Podane wartości pokazują średnie globalne wymuszanie radiacyjne (RF), podzielone zgodnie z emitowanymi związkami. Oszacowania wymuszania radiacyjnego netto są oznaczone czarnymi diamencikami wraz z odpowiednimi przedziałami niepewności; wartości liczbowe są umieszczone z prawej strony rysunku, wraz ze poziomem pewności względem wielkości wymuszania netto (B.Wys. – bardzo wysoki, Wys. – wysoki, Śr. – średni, Nis. – niski, B.Nis. – bardzo niski). Wymuszanie powodowane przez zmianę albedo wskutek osadzania się sadzy na śniegu i lodzie jest uwzględnione w wierszu tabeli dotyczącym aerozoli (ciemnoszary fragment paska). Małe wymuszanie związane ze smugami kondensacyjnymi (0,05 W/m2, wliczając w to indukowane przez spaliny lotnicze cirrusy), a także związki HFC, PFC i SF6 (w sumie 0,03 W/m2) nie są pokazane. Całkowite antropogeniczne wymuszanie radiacyjne jest pokazane dla trzech różnych lat względem 1750 roku. Źródło: V raport IPCC.

Dzięki obserwacjom satelitarnym możemy stwierdzić, że w ciągu ostatnich 30 lat naturalne czynniki takie jak zmiany orbity, aktywności słonecznejwulkanicznej, zjawiska oceaniczne (oscylacja południowa El Niño-La Niña czy Dekadalna Oscylacja Pacyficzna) nie miały znaczącego wpływu na ocieplenie klimatu lub wręcz sprzyjały jego ochłodzeniu. Pomimo to średnia temperatura powierzchni planety z dekady na dekadę rosła.

Podsumowując: chociaż procesy naturalne stale powodują krótkookresowe zmiany warunków meteorologicznych na Ziemi, związany z rozwojem przemysłu nieprzerwany wzrost koncentracji CO2 w atmosferze stał się dominującym czynnikiem zmieniającym klimat Ziemi obecnie i w nadchodzących dekadach.

Skeptical Science, tłumaczenie: Aleksandra Kardaś, konsultacja merytoryczna: prof. Szymon P. Malinowski

Fajnie, że tu jesteś. Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł Ci poszerzyć lub ugruntować wiedzę.

Nie wiem, czy wiesz, ale naukaoklimacie.pl to projekt non-profit. Tworzymy go my, czyli ludzie, którzy chcą dzielić się wiedzą i pomagać w zrozumieniu zmian klimatu. Taki projekt to dla nas duża radość i satysfakcja. Ale też regularne koszty. Jeśli chcesz pomóc w utrzymaniu i rozwoju strony, przekaż nam darowiznę w dowolnej wysokości