Z powodu zmiany klimatu upały w Chinach są i będą coraz bardziej niebezpieczne dla zdrowia. Najludniejszy region Chin może jeszcze w tym stuleciu stać się niezdatny do zamieszkania. Będące największym emitorem gazów cieplarnianych na świecie „Państwo Środka” ma więc silną motywację, by ograniczać użycie paliw kopalnych.

Rysunek 1: Pola ryżowe w północno-wschodnich Chinach, zdjęcie: Gwendolyn Stansbury / International Food Policy Research Institute (licencja CC BY-NC-ND 2.0).

W artykule Mokry termometr a nasze przetrwanie opisaliśmy, jak wysoka temperatura, połączona z wysoką wilgotnością powietrza, potrafi uniemożliwić wychładzanie ludzkiego organizmu w stopniu groźnym dla ludzkiego życia. Gdy tzw. temperatura mokrego termometru przekracza 35°C, powietrze jest tak ciepłe i wilgotne, że pot nie paruje z powierzchni skóry i ludzkie ciało nie może się schłodzić. W takiej sytuacji nawet osoby będące w doskonałym zdrowiu, siedzące w slipkach w cieniu, po ok. 6 godzinach dostaną udaru termicznego i umrą. Już temperatura mokrego termometru przekraczająca 30°C jest klasyfikowana jako „ekstremalnie niebezpieczna”. Praca fizyczna takich warunkach na dworze jest praktycznie niemożliwa.

Jednym z miejsc na świecie najbardziej zagrożonych niebezpiecznymi falami upałów jest Nizina Północnochińska, zamieszkała przez 400 milionów ludzi, w dużej części zajmujących się rolnictwem i nie mających alternatywy dla tej pracy. Jeśli ludzkość w dalszym ciągu będzie emitować do atmosfery coraz więcej dwutlenku węgla (czyli realizować uwzględniany w projekcjach klimatu scenariusz wysokich emisji, RCP8.5, zwany też „Biznes-jak-zwykle”) region ten będą dotykać ekstremalnie silne fale upałów.

Upały i nawadnianie

Powszechną i konieczną praktyką rolniczą na Nizinie Północnochińskiej jest nawadnianie pól. Parowanie prowadzi to do schładzania temperatury powierzchni ziemi, jednocześnie ograniczając procesy konwekcyjne mieszające powietrze w pionie. W efekcie prowadzi to do wzrostu wilgotności powietrza przy powierzchni ziemi co podnosi temperaturę mokrego termometru. Czyni to fale upałów trudniejszymi do zniesienia przez człowieka. Dotychczas efekt ten nie był uwzględniane w analizach skutków zmiany klimatu, więc związani z MIT badacze, wykorzystując dane terenowe wysokiej rozdzielczości oraz regionalny model klimatu, postanowili przyjrzeć się wpływowi tego zjawiska na intensywność fal upałów (Kang i Eltahir, 2018).

Okazało się, że w scenariuszu „biznes-jak-zwykle” zabójcze temperatury mokrego termometru, (przekraczające 35°C) pod koniec stulecia (w okresie 2070-2100) dotkną mieszkańców regionu wielokrotnie – na przykład w Szanghaju można będzie wtedy oczekiwać pięciokrotnego wystąpienia takiej sytuacji. „Ekstremalnie niebezpieczne” fale upałów (przekraczające 30°C) staną się zaś standardem – w Szanghaju będzie to ok. 100 dni w roku.

Rysunek 2: Rozkład przestrzenny maksymalnych temperatur mokrego termometru (maksymalne 6-godzinne średnie temperatury) w okresach 30-letnich. Na górze: bez uwzględnienia wpływu nawadniania, na dole z jego uwzględnieniem. Po lewej – historyczne maksymalne temperatury mokrego termometru, po prawej – maksymalne temperatury mokrego termometru w scenariuszu RCP8.5 (Biznes-jak-zwykle) w okresie 2070-2100. W ramkach pokazane są średnie maksymalne temperatury mokrego termometru dla obszarów nawadnianych (IRR) i średnie dla zaznaczonego obszaru (NCP). Źródło (Kang i Eltahir, 2018).

Jak pokazuje analiza, konieczne dla uzyskania regularnych wysokich plonów nawadnianie pól pogłębia problem powodowany przez globalną zmianę klimatu, podnosząc maksymalne temperatury mokrego termometru w regionie o ok. 0,5°C.

Wyniki badania pokazują chińskim decydentom, jak poważne konsekwencje dla Państwa Środka może przynieść zmiana klimatu. Pozwalają też na lepsze zaplanowanie działań adaptacyjnych, od edukacji lokalnych społeczności w zakresie postępowania w przypadku wystąpienia fal upałów, po zaplanowanie i wybudowanie wyposażonych w klimatyzację schronów umożliwiających mieszkańcom przetrwanie ekstremalnych sytuacji.

Marcin Popkiewicz, konsultacja merytoryczna: prof. Szymon Malinowski

Fajnie, że tu jesteś. Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomógł Ci poszerzyć lub ugruntować wiedzę.

Nie wiem, czy wiesz, ale naukaoklimacie.pl to projekt non-profit. Tworzymy go my, czyli ludzie, którzy chcą dzielić się wiedzą i pomagać w zrozumieniu zmian klimatu. Taki projekt to dla nas duża radość i satysfakcja. Ale też regularne koszty. Jeśli chcesz pomóc w utrzymaniu i rozwoju strony, przekaż nam darowiznę w dowolnej wysokości