Mit: Zmiana klimatu wiąże się z promieniowaniem kosmicznym

Hipoteza Svensmarka postuluje silny związek pomiędzy natężeniem promieniowania kosmicznego a powstawaniem chmur. Obserwacje tego nie potwierdzają. Zdjęcie: Gavinrfuller, Dreamstime.com.

Badania naukowe pokazują, że cząsteczki galaktycznego promieniowania kosmicznego nie są szczególnie efektywnym mechanizmem zasiewania chmur. Można to pokazać na podstawie analizy danych pomiarowych. Podczas ostatnich pięciu dekad liczba cząstek galaktycznego promieniowania kosmicznego docierającego do Ziemi wzrosła, a w ostatnich latach osiągnęła rekordowe poziomy. Gdyby hipoteza Svensmarka była prawdziwa, wzrost intensywności promieniowania kosmicznego powinien powodować w tym czasie ochładzanie klimatu i szczególnie niskie średnie temperatury w ostatnich kilku latach.

Tymczasem dzieje się coś przeciwnego: jednocześnie z dużymi natężeniami galaktycznego promieniowania kosmicznego obserwujemy rekordowo wysokie średnie temperatury powierzchni Ziemi.

Sloan i Wolfendale

W pracy Sloan i Woflendale 2007 przeprowadzona została analiza weryfikująca powiązania pomiędzy promieniowaniem kosmicznym, a pokrywą chmur. W jej wyniku stwierdzono rozbieżność pomiędzy hipotezą Svensmarka, a obserwacjami. Ponieważ na wysokich szerokościach geograficznych wahania natężenia promieniowania kosmicznego są znacznie większe niż w innych obszarach, zgodnie z teorią Svensmarka można by oczekiwać większych zmian zachmurzenia w regionach polarnych. Niczego takiego nie zaobserwowano. Po wybuchu reaktora w Czarnobylu, w wyniku którego do atmosfery trafiła bardzo duża liczba powodujących jonizację radioaktywnych nuklidów, również nie stwierdzono wzrostu pokrywy chmur.

Poza tym, gdyby postulowany przez Svensmarka związek pomiędzy natężeniem promieniowania kosmicznego a tworzeniem się chmur był prawdziwy, to zmiany dochodzącego do Ziemi natężenia promieniowania kosmicznego w ostatnich dekadach powinny prowadzić do ochłodzenia powierzchni Ziemi.

Materiał dodatkowy

40000 lat temu natura przeprowadziła eksperyment, w którym pole magnetyczne Ziemi praktycznie zanikło, a natężenie promieniowania kosmicznego docierającego na Ziemię wzrosło dwukrotnie. Co się wtedy stało z klimatem? Dowiesz się tego z filmu pokazującego historię klimatu Ziemi „Największy Przełącznik Kontrolny” (42:20). 

Marcin Popkiewicz, konsultacja merytoryczna: prof. Szymon P. Malinowski.