Mit: „Niewygodna prawda” Ala Gore'a to kłamstwo

W czym Al Gore miał rację?

Lodowce Himalajskie

W 2006 roku James Taylor na stronie internetowej Heartland Institute (organizacji sponsorowanej przez koncerny paliw kopalnych i znanej z zaprzeczania zmianie klimatu) opublikował artykuł, w którym stwierdził, że rosnące lodowce zadają kłam alarmistom globalnego ocieplenia. Komunikat ten szybko rozprzestrzenił się wśród sceptyków jako kolejny dowód na nieprawdziwość tezy o globalnym ociepleniu. W swoim artykule James Taylor powoływał się na badania opublikowane w Journal of Climate – czasopiśmie Amerykańskiego Towarzystwa Meteorologicznego (Archer 2006). Jednak oryginalne badanie wcale nie neguje globalnego ocieplenia, a tylko zauważa nietypowe zachowanie lodowców w górach Karakorum. Zaobserwowano tam krótkoterminowy wzrost lodowców, chociaż ogólnie rzecz biorąc lodowce Himalajów i w innych regionach świata bardzo szybko topnieją. Innymi słowy lodowce Karakorum są wyjątkiem potwierdzającym regułę.

Grenlandia

Pomiary satelitarne pokazują, że Grenlandia traci lód, co można sprawdzić m.in. tutaj i tutaj. Sceptycy negują ten fakt, powołując się na artykuł zatytułowany „Re Greenland”: Niedawny wzrost lądolodu we wnętrzu Grenlandii. Tytuł mówi sam za siebie: analiza ta stwierdziła wzrost masy lądolodu we wnętrzu wyspy, wywołany przez zwiększone opady śniegu będące efektem globalnego ocieplenia. Nie brano w niej pod uwagę topnienia lodu na jej obrzeżu.

Antarktyka

Oziębienie Antarktydy jest zjawiskiem regionalnym. Oryginalna praca, w oparciu o którą sceptycy pisali o oziębianiu się Antarktydy (Doran 2002), dotyczyła lokalnego ochłodzenia we wschodniej Antarktydzie. Wzmocniona cyrkulacja strefowa (wiatry zachodnie wokół kontynentu), której dynamika jest związana m.in. z dziurą ozonową, utrudnia dostęp cieplejszego powietrza do wschodniej Antarktydy. Autor pracy zaprotestował przeciwko przeinaczaniu wniosków z opublikowanych przez niego wyników. Z drugiej strony, półwysep antarktyczny doświadcza ocieplenia szybszego niż inne obszary globu, o niemal 3°C w ciągu pół wieku. Kontynent jako całość traci lód. Głównym powodem jest topnienie lądolodu zachodniej Antarktydy. Satelity rejestrują tam najwyższe tempo topnienia w okresie ostatnich 30 lat.

Huragany

Spór nie dotyczy tego czy globalne ocieplenie wywołuje więcej huraganów, lecz że huragany stają się silniejsze i żyją dłużej.

Jakie błędy popełnił Al. Gore?

Góra Kilimandżaro

Badania, na które powołują się sceptycy (Thompson 2002), stwierdziły, że najprawdopodobniej główną przyczyną topnienia lodowca Kilimandżaro jest wycinka porastających zbocza góry lasów. Nie jest to jednak jedyna przyczyna – jak zauważają autorzy badania,

„można powiedzieć, że lodowce na Kilimandżaro znikają na skutek globalnego ocieplenia, choć główną przyczyną jest raczej ocieplanie się Oceanu Indyjskiego i zmiana cyrkulacji atmosferycznej, która wcześniej przynosiła na Kilimandżaro opady uzupełniające (i rozjaśniające) lodowiec, a nie wzrost temperatury atmosfery”.

Al Gore nadmiernie uprościł więc kwestię zaniku tego lodowca. W jego obronie można powiedzieć, że głośniejsze badania na ten temat (Mote 2007) zostały opublikowane już po zrobieniu filmu. Autor badania, Philip Mote, skomentował to tak:

„Fakt, że straty lodu na górze Kilimandżaro nie są dowodem globalnego ocieplenia nie znaczy, że Ziemia się nie ociepla. Jest wiele definitywnych dowodów ocieplenia i topnienie zdecydowanej większości lodowców na średnich i dużych wysokościach jest jednym z tych dowodów.”

Niezależnie od wagi różnych efektów, których skutkiem jest zanik lodowca na Kilimandżaro. To, co tam się dzieje, jest bezprecedensowe w liczącej 11 700 lat historii lodowca. Badania rdzeni lodowych pokazały, że nawet trwająca 300 lat susza, która miała miejsce 4200 lat temu, nie doprowadziła do zauważalnego topnienia. Analiza opublikowana przez zespół naukowców, którzy wcześniej badali lodowce Kilimandżaro w 2000 roku (Thompson 2009) pokazuje, że pomiędzy 1912 a 2007 znikło 85 procent pokrywającego górę lodu. Jeśli jako punkt odniesienia potraktować rok 2000, góra straciła 26 procent swojego lodu, a lód na szczycie Kilimandżaro może zniknąć w ciągu 20 lat.

Termometr dr. Thompsona

Omawiając wykres temperatury Al Gore przypisuje go „doktorowi Thompsonowi”. Al Gore pomylił się cytując autora badań, gdyż prezentowany wykres ten jest kombinacją rekonstrukcji historycznych temperatury (tzw. „kija hokejowego” z pracy Mann 1998) i pomiarów temperatury CRU (Jones 1999). Jednak główny argument, że obecne temperatury są wyższe niż podczas ciepłego okresu w średniowieczu, został potwierdzony przez wiele innych rekonstrukcji. Więcej n/t. „Termometru dr Thompsona…”

Na podstawie Skeptical Science, tłumaczenie: Marcin Popkiewicz

Konsultacja merytoryczna: prof. Szymon P. Malinowski

Materiały dodatkowe:

•  Al Gore odpowiada na zarzuty zgłaszane przed sądem w Wielkiej Brytanii, kwestionujące stwierdzenia z filmu „Niewygodna prawda”.
• Catherine Brahic w opublikowanym w czasopiśmie New Scientist artykule „Niewygodna prawda” Ala Gore: nienaukowa? Konkluduje, że „Gore nadmiernie uprościł niektóre kwestie, pomylił się w kilku miejscach, a czasami wybrał zły przykład (np. Kilimandżaro można było zastąpić dowolną liczbą lodowców z Alaski lub Andów). To niefortunne, ale i tak jest to najbardziej kompleksowy popularny film dokumentalny o zmianie klimatu, który widziałam”.
• Klimatolodzy Gavin Schmidt i Michael Mann w artykule Wygodne nieprawdy analizują, co dokładnie powiedział Al Gore w kwestii 9 dyskutowanych punktów, stwierdzając, że poza jednym wyjątkiem nie są to błędy.