Mit: Na początku XX w też się ocieplało, podczas gdy stężenia CO2 były niskie

Przed 1940 też się ocieplało, podczas gdy koncentracje CO₂ były niskie.
„Większość wzrostu temperatury zaobserwowanego w XX w miała miejsce pomiędzy 1900 a 1940 rokiem. W późniejszych latach, mniej więcej do 1975 roku, występowało (…) ochłodzenie, chociaż koncentracje gazów cieplarnianych były w tym drugim okresie mierzalnie wyższe niż w pierwszym. Ten spadek temperatury nastąpił po sześciu ‘nienormalnie ciepłych’ (jak je określił National Geographic) dekadach.” (James Schlesinger)

Ocieplenie obserwowane na początku XX wieku miało kilka przyczyn, między innymi rosnące koncentracje CO₂.

Za zmiany w klimacie odpowiada nie tylko ilość dwutlenku węgla w atmosferze, ale także aktywność słoneczna, skorelowana z występowaniem tak zwanych plam na Słońcu. Ilustracja dzięki uprzejmości NASA.

Niezależnie od okresu, zmiany klimatu są zawsze skutkiem wielu niezależnych lub powiązanych ze sobą czynników. Do najważniejszych należą zmiany aktywności słonecznej, aktywność wulkaniczna, zmiany składu atmosfery, zmiany albedo (ułamka energii promieniowania słonecznego odbijanego w kosmos), zmiany prądów oceanicznych i zmiany orbity Ziemi. Uważa się, że wzrost temperatur przed 1940 r. miał dwie istotne przyczyny:

1. wzrost aktywności słonecznej,
2. niską aktywność wulkanów (erupcje wulkaniczne powodują chłodzenie klimatu, jako że cząstki wyrzucane wówczas do atmosfery blokują dopływ promieniowania słonecznego).

Ważną rolę odegrały również inne czynniki – między innymi gazy cieplarniane. Znaczenie miały także zjawiska regionalne, np. zmiany w dynamice prądów morskich spowodowały podwyższenie temperatur wody Północnego Atlantyku.

Czy to oznacza, że za ocieplenie obserwowane pod koniec XX wieku również odpowiada aktywność słoneczna? Bynajmniej. Od lat pięćdziesiątych aktywność słoneczna nie wzrasta. Wzmożona w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych aktywność wulkaniczna powodowała ochładzanie, a nie ogrzewanie planety. Z drugiej strony, koncentracje gazów cieplarnianych, przed 1940 rokiem stosunkowo niskie, istotnie wzrosły od tego czasu.

Podsumowując, choć zmiany aktywności Słońca odpowiadały za istotną część ocieplenia z początku dwudziestego stulecia, nie są one przyczyną wzrostu temperatur w ciągu ostatnich 50 lat. Wręcz przeciwnie: mamy silne dowody, że za obecny wzrost temperatur odpowiadają przede wszystkim rosnące koncentracje gazów cieplarnianych, podczas gdy aktywność słoneczna spada.

Skeptical Science, tłumaczenie: Aleksandra Kardaś, konsultacja merytoryczna: prof. Szymon P. Malinowski

Patrz też: Mit: Globalne ocieplenie jest powodowane wzrostem aktywności słonecznej, oraz Mit: To naturalny, 1500-letni cykl zmian klimatu